چشمه اسرار آمیز پیر سقّا*

پیرسقّا نام روستایی است که در منتهی الیه جنوب غربي شهر قره آغاج و در ناحیه کوهستانی با فاصله  40 کیلومتر از این شهر قرار گرفته است . در دامنه این کوهستان چشمه ای شگفت انگیز وجود دارد که در منطقه به اسم چشمه اسرار آمیز "پیر" نیز می شناسند که کمی بالاتر از روستا در دل صخره بزرگی قرار دارد.

اما طبیعت قابل توجه چشمه اسرار آمیز "پیر" و نشانه های اطراف و اکناف آن و رفتار خود چشمه باعث شده که از قدیم الایام این چشمه مورد احترام مردم منطقه بوده و باشد

 رفتار چشمه: این چشمه در طول شبانه روز به طور متوسط چهارمرتبه با قدرت شش لیتر در ثانیه جاری و پس از یک ساعت به کلی قطع میشودو از این چشمه هنگام جاری شدن آب صدایی شبیه به صدای هواپیما به گوش میرسد

اهالی دهکده و ساکنین روستاهای مجاور این چشمه را مقدس می شمارند و اذعان دارند که آب این چشمه به روی مردم ناپاک و ستمگر باز نمی شود و داستانهایی را در جهت توجیه عقیده خودشان بیان می کنند . ریش سفیدان و افراد مسن روستا اظهار می داشتند , اواخر دوره قاجاریه یکی از اربابان مطلق العنان منطقه به مدت یک هفته در مقابل این چشمه چادر زد آب به رویش باز نشد . وقتی که خان از محوطه دور شد زمزمه دلنشین چشمه به گوش رسید و آب جا ری گردید .

مردم برای رفع مشکلات و بر آوردن حوائج شرعی خود به این چشمه چنگ می زنند و نذر و قربانی می کنند در قسمت شمالی و روبروی این چشمه اسرار آمیز, گورستانی به وسعت تقریبی 8 هکتار وجود دارد که مردم عزیزان خود را در آنجا دفن میکنند و قبور چند نفر از سادات  منطقه زیبایی و روحانیت خاصی به این گورستان بخشیده است

مردمان روستا از وجود آیینه سنگی در وسطهای این صخره ها و قبرهای معکوس در اطراف این چشمه می گویند که چندین سال پیش بوسیله عده ای چپاول گشته و قبرها خالی شده اند و آیینه شکسته شده از بین رفته است و حتی از زخمی و یا کشته شدن دو نفر سودجو برای رسیدن به این آیینه می گویند. به عقیده آنها این قبرهای سروته پر از عتیقه و چیزهای ارزشمند بوده و حتی سنگهای روی قبرها خیلی ارزشمند بوده است که مردم منطقه به خاطر احترام هیچ وقت به آن دست نمی زدند اما حدود چندین سال پیش درست در زمانی که این مکان هیچ صاحب و نگهبانی نداشته تمام آن اشیاء و سنگهای قیمتی به تاراج سودجویان از خدا بی خبر رفته است.

 از قسمت شمال غربی این گورستان رودی از شاخه های آیدوغموش در جریان است که در یک کیلو متری مسیر خود آبشاری بدیع و دیدنی به ارتفاع 40 متر بوجود آورده است . آب رودخا نه به قدری زلال و شفاف است که از دور نظر بیننده را به خود جلب و مانند برف چشم تماشاگران را خیره می کند این آبشار یکی از بلند ترین آبشار های طبیعی منطقه است که از کوهی مشرف به روستای پیر سقا موسوم (گوربلاغ) سرچشمه گرفته و در روستای قوش چی به رودخانه آیدو غمش می پیوند د و مناظر زیبای این دره برای سیاحان و توریستها جالب و دیدنی است.

 مردم این روستا و منطقه ، اسم این روستا را "پیرسقّه"و گاهی"پیرزقّه" تلفظ می کنند. البته تبدیل "س" به "ز" در ترکی قاعده ای طبیعی است.
        تصاويري از قبل و بعد از بازسازي چشمه